Sau 22 năm bị lấp, kênh Hàng Bàng TP.HCM dài gần 2 km chảy qua quận 5 và 6 đã được hồi sinh. Dần được khôi phục với dòng nước trong xanh, công viên hai bên bờ.
Từng là dòng kênh đen, sau đó bị lấp, phía trên là những dãy nhà chen chúc những nay dòng kênh đã dược hồi sinh, khơi thông dòng nước trong xanh với hai bờ công viên thoáng đãng.
“Kênh được khôi phục lại từng đoạn vài năm nay, nước sạch nên người dân thường đến thả cá phóng sinh” – Chia sẻ từ anh Trần Tuấn Thanh, ngụ tại quận 6. Vài tháng nay, anh Thanh chiều nào cũng mua túi bột cám đến đoạn kênh Hàng Bàng gần nhà để rải xuống cho cá ăn.
Gắn bó với kênh Hàng Bàng hơn 40 năm, ông Nguyễn Phong cho biết con kênh được người dân trước đây gọi là rạch Bãi Sậy và từ khi dòng nước còn xanh, chiều nào bà con cũng thích ra hóng gió. Nhưng do nằm gần chợ Bình Tân, Kim Biên… nên dân cư các nơi liên tục đổ về đây sinh sống, buôn bán và thả rác trực tiếp xuống sông nên dòng nước ngày càng bị ô nhiễm.
Do vậy, năm 2000, đoạn kênh bị ô nhiễm nặng dài khoảng 600m (từ đường Bình Tiên đến Phạm Đình Hổ) nên chính quyền TP.HCM cho lấp đi rồi lắp đặt cống hộp. Sau đó, người dân xây nhà hai bên nên con kênh trở thành lối đi ở giữa rộng khoảng 3 m.
Đến năm 2015, con kênh thuộc dự án cải thiện môi trường nước TP.HCM được triển khai, TP. HCM quyết định khôi phục kênh Hàng Bàng nhằm thoát nước cho khu vực, giảm ô nhiễm, di dời và tái định cư các hộ dân hai bên kênh.
Cụ thể, hồi sinh kênh Hàng Bàng đã hoàn thành giai đoạn 1 năm 2017 với kinh phí khoảng 300 tỷ đồng, chủ yếu là tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đơn vị thi công đã đào xúc, nạo vét hơn 24.000 m3 đất từ những nền nhà, mặt đường san lấp xuống dòng kênh trước đó. Đến nay, hai đầu con kênh dài gần 400 m được khôi phục và xây mới một trạm bơm trên đường Phan Văn Khỏe.
Giai đoạn hai đang được triển khai, kinh phí hơn 178 tỷ đồng, đơn vị thi công sẽ làm tuyến kênh hở hình thang, mặt kênh rộng 12 m, đáy rộng 4 m, sâu 4,5 m. Hai bờ xây công viên cùng hệ thống thoát nước dọc đường Phan Văn khỏe và Bãi Sậy thay đường cống cũ. Ngoài ra, nâng cấp, cải tạo những tuyến đường xung quanh… Song, có 472 trường hợp phải giải tỏa trắng, trong đó quận 6 chiếm phần lớn với 344 hộ, tổng kinh phí đền bù gần 1.200 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Vĩnh Ninh, Phó giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (chủ đầu tư), cho biết phần dự án khoảng 100 m đi qua quận 6 đã thi công xong đoạn từ đường Chu Văn An đến Ngô Nhân Tịnh, gồm cả kênh và công viên dọc bên trên. Phần còn lại, địa phương mới giao mặt bằng bên đường Bãi Sậy và đối diện là tuyến đường Phan Văn Khỏe chưa hoàn thành. Do vậy, thời gian qua chỉ thi công được một nửa kênh và phía quận 5 đang vướng pháp lý đất đai nên công tác đền bù diễn ra rất chậm.
Theo chủ đầu tư, việc giải phóng mặt bằng kéo dài ảnh hướng đến tiến độ dự án lẫn phát sinh chi phí thi công nên đơn vị chủ đầu tư đã đề nghị hai địa phương đẩy nhanh. Sau khi hoàn thành giai đoạn hai, dự án sẽ thi công đoạn từ đường Bình Tiên đến Phạm Đình Hổ, dài 750m, kinh phí xây lắp khoảng 198 tỷ đồng.
PGS.TS Hồ Long Phi, nguyên Giám đốc Trung tâm quản lý nước và biến đổi khí hậu thuộc Đại học Quốc gia TP HCM, nói Hàng Bàng là một trong dòng kênh hiếm hoi được khôi phục trở lại sau thời gian dài san lấp.
Trong kế hoạch chỉnh trang và phát triển đô thị TP HCM giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo, thành phố đặt mục tiêu hoàn thành bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch, tổng nhu cầu vốn hơn 19.200 tỷ đồng. Đây cũng là mục tiêu kép giúp giải quyết thoát nước, cải thiện môi trường, chỉnh trang đô thị trên địa bàn…
